wtorek, 6 marca 2018

Mroźna noc -21°C

Zacznijmy od początku... Miniony tydzień to czas niskich temperatur, silnych mrozów. Od kilku dni obserwowałem pogodę, kiedy temperatura będzie najniższa. Padło na noc z czwartku na piątek. Postanowiłem wybrać się do lasu na nockę, zobaczyć czy sprzęt, który mam sprawdzi się w takiej temperaturze. Wybrałem las mieszany z wieloma wąwozami i zamarzniętymi strumieniami. Rosną tam miejscowo buki, klony i ogromne jodły, świerki. Wiele razy przechodziłem tym wąwozem i zastanawiałem się kiedy w końcu tutaj prze biwakuję no i padło na zimę. Postaram się nieco przybliżyć temat - jak przygotowałem się do takiej nocy w lesie.

28.02/01.03.18 W lesie jestem przed południem, około 14.00 wybrałem miejsce w wąwozie przy zamarzniętym strumyku - celowo z nadzieją, że temperatura w takim miejscu będzie niższa niż gdzieś w leśnej gęstwinie. Nad moją głową jest bezpiecznie - nic nie powinno nocą spaść mi na głowę. Powoli rozpalam małe ognisko około 2,5 -3 metry od legowiska, tak żeby strzelające iskry iglastego drewna nie wypaliły mi dziur w puchowym śpiworze. Dookoła jest mnóstwo opału, niestety o małej kaloryczności - uschnięte świerki i jodły. W międzyczasie z dookoła obozowiska zbieram drewno, co chwila tnę piłą podłużne gałęzie na mniejsze części. Ważne, żeby zimą podczas mrozów pracować powoli, tak aby nie zapocić się, nie spowodować by ubrania stały się mokre. Ogień płonie, widzę w którą stronę wieje wiatr, przeważnie wieje z kierunkiem nurtu strumienia - tak jest i w tym przypadku. Rozkładam plandekę tak, aby stworzyć ścianę zasłaniającą mnie od wiatru - nie spodziewam się opadów śniegu a nad głową chcę mieć widok na korony drzew, gwiazdy i pełnię księżyca. Z drzew nade mną na tyle ile to możliwe strącam śnieg, który pod wpływem wysokiej temperatury z ogniska będzie później spadał na mnie i na moje "łóżko".  Po odgarnięciu śniegu i rozstawieniu plandeki - jako posłanie posłużą mi gałązki jodłowe, kilka warstw zapewni izolacje i miękkość gdy położę na to karimatę. Izolacja od podłoża to bardzo ważna rzecz podczas nocowania w terenie, warto się do tego przyłożyć. Nawet jak się położymy i od razu będzie nam ciepło, to po kilku godzinach leżenia może okazać się, że jednak od spodu czujemy chłód. W takim przypadku dodatkowa bluza na karimatę powinna rozwiązać problem, jednak wolę bluzy używać jako poduszki pod głowę.


Ile zebrać drewna na taką noc? Doświadczenie i praktyka jest odpowiedzią na to pytanie. Ja po prostu wiem, że tyle drewna mi wystarczy na taką noc w takich warunkach i w takim momencie zaprzestaję zbierania. Ilość jaką powinniśmy zebrać zależy od grubości drewna, jego gatunku, wiatru który przyśpiesza spalanie, temperatury otoczenia i tego jak duże chcemy mieć ognisko, ile zamierzmy je palić i jak gospodarujemy opałem. Z reguły i/lub kiedy nie mamy takiego doświadczenia warto zebrać trochę więcej niż wydaje nam się że starczy. Zapobiegniemy wtedy nocnego lub porannego szukania i zbierania drewna po lesie z latarką. Opał, który zbieramy warto podzielić na kilka gradacji, czyli warto mieć przygotowaną podpałkę w przypadku kiedy płomień wygaśnie, będzie dużo żaru to szybko z powrotem rozpalimy porządny ogień dodając stopniowo co raz grubsze gałęzie. Najgrubsze kawałki warto dorzucić do ogniska tuż przed snem.


W małej dolince nie mam zasięgu telefonu. O miejscu, w którym biwakuję wiedzą osoby, które potrafiłyby tutaj trafić nocą nawet bez latarki w razie takiej potrzeby. Najbliższe domy ode mnie są w okolicach kilometra, nocą słychać szczekanie psów. Kiedy zaczynamy nocować w ujemnych temperaturach, zacznijmy od kilku stopni poniżej zera, podnosząc sobie poprzeczkę wraz z wzrostem doświadczenia i odpowiedniego wyposażenia. Dla wyjaśnienia napiszę, że ognisko zamierzam palić dla klimatu, nie zamierzam się nim ogrzewać podczas snu. Spanie bezpośrednio przy ognisku to zupełnie inny temat.



Około 18.00 słychać ostatni śpiew dzięcioła i nastaje zmrok, zanim zza drzew pojawi się księżyc rozświetlając las od środka. Drewno mam przygotowane, ognisko wytworzyło już sporo żaru, jest więc ciepło. Popijam herbatę z termosu, jem coś dobrego z ogniska i tak mija czas wpatrując się w płomienie ogniska i kręcący się dym ku górze. Mróz powoduje, że buki oddalone o kilkadziesiąt metrów charakterystycznie strzelają. W lesie totalna, mroźna cisza, słychać tylko trzask ogniska.
Mam dwie pary rękawiczek - jedne które mają zapewnić mi ciepło a drugie są do pracy przy drewnie. Śpiwory wyciągam godzinę przed położeniem się, tak aby się odpowiednio rozprężały. Na noc kładę się w dwóch śpiworach puchowych. Na zewnątrz X-lite 200g puchu natomiast w środku Mysterious Traveller 500g puchu, łącznie 700g puchu. Na sobie mam wełniane skarpety, które przebieram przed wejściem do śpiwora - zimą odczuwamy zimno w stopy z powodu wilgotnych skarpet, dlatego warto je zmienić przed snem. Kalesony, koszulka i czapka z wełny merino - to idealny materiał na niskie temperatury do marszu jak i do snu. Na szyi mam polarowy komin, dzięki któremu oddycham ustami ciepłym powietrzem - trzymam głowę poza śpiworem, tak aby wydychana para wodna nie osadzała się na śpiworze, który chłonie wilgoć.
Nie powinniśmy wkładać głowy do śpiwora, gdyż kondensacja pary wodnej spowoduje, że śpiwór wokół głowy nad ranem będzie bardzo mokry. Warto też wspomnieć, że śpiwór puchowy działa tak jak termos. Człowiek wytwarza ciepło, które kumulowane jest w śpiworze. Dlatego kładę się ubrany w koszulkę z krótkim rękawem lub do tego cienki polar, aby oddawać swoje ciepło w warstwy powietrza w śpiworze. Kiedyś myślałem, że ubieranie warstw ubrań do spania spowoduje, że śpiwór puchowy nie będzie nas odpowiednio ogrzewał, to powszechny błąd. Śpiwór będzie spełniał swoją rolę, jednak dłużej potrwa zanim go ogrzejemy. Porównaniem może być kurtka puchowa, którą nakładamy przeważnie na bluzę i doskonale spełnia swoją funkcję. Z mojej obserwacji cieplej jest w cienkiej bieliźnie niż w kilku warstwach ubrań. W ubraniach nigdy nie spałem w puchowych śpiworach. Kiedy mamy mokre buty powinniśmy je włożyć do szczelnego worka i wrzucić do śpiwora tam gdzie jest miejsce. Jeśli tego nie zrobimy buty zamarzną na "kamień" i możemy mieć problem z ich ubraniem. Moje buty były suche, więc nie mogły zamarznąć, położyłem je obok miejsca w którym spałem. Ubrania, w które będziemy ubierać o poranku można wykorzystać jako dodatkowa izolacja od podłoża. Kilka chwil przed ubraniem się, warto ubrania włożyć do śpiwora aby je ogrzać, wtedy unikamy nieprzyjemności związanej z ubieraniem lodowatych, zimnych ubrań.


Obok legowiska kładę kilka gałązek iglastych - kiedy zbliży się jakieś zwierzę wystarczy takie gałązki wrzucić do ogniska, przysporzy to na tyle hałasu, że zwierzęta powinny uciec. Tym razem się przydało, kiedy już zasypiałem za plecami pojawiło się kilka dzików, słyszałem że nadchodzą. Pokwiczały, więc wrzuciłem taką gałązkę w ogień - nie słyszałem w którą stronę uciekły ale już się nic nie pojawiło się do samego rana. W środku nocy księżyc świecił wprost na mnie - bez latarki mam na tyle jasno, że gdybym miał książkę ze sobą mógłbym śmiało ją czytać.

Przespałem kilka godzin, w większości leżałem wpatrując się w ogień lub czuwałem, z myślą że śpię. Drewna starczyło mi idealnie, kiedy zaprzestałem dorzucać do paleniska okazało się że starczyłoby mi jeszcze na około dwie godziny porządnego ogniska. Zabrałem ze sobą dwa termosy dla zwyczajnego komfortu - po 20 godzinach w takiej temperaturze herbata w środku nadal była gorąca. Odpuściłem sobie topienie śniegu, miałem ze sobą jeszcze butelkę wody. O poranku czuć gruby mróz odchodząc kilka metrów od obozu. Śnieg pod nogami niesamowicie skrzypi i piszczy od gumowej podeszwy buta - to jeden z piękniejszych dźwięków podczas wędrowania. Po godzinie 5.00 robię kilka zdjęć, zaczynam się pakować. Wychodzę z lasu, kiedy zaczyna robić się jasno - udało mi się zobaczyć zachodzący księżyc nad drzewami a za kilkanaście minut zacznie wschodzić słońce, na horyzoncie widać już pomarańczowo-różową łunę. Zdążyłem na pierwszego porannego busa i zadowolony wracam do domu jakoś przed siódmą. Okazało się, że temperatura o poranku wyniosła -21°C.

Zapewne kilka rzeczy pominąłem, które automatycznie uważam za oczywiste, lub najzwyczajniej o czymś zapomniałem. Swoją drogą, ciekawie się złożyło, bo równe 4 lata temu pierwszy raz spałem sam w lesie, w dodatku około 200m w innym miejscu - nad stawem, który widać na pierwszym zdjęciu.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz